Wydawca treści
Urządzanie lasu
Podstawowym dokumentem prowadzenia gospodarki leśnej są plany urządzenia lasu, które zawierają opis i ocenę stanu lasu oraz zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej.
Zgodnie z art. 35 ustawy o lasach „Nadleśniczy prowadzi samodzielnie gospodarkę leśną w nadleśnictwie na podstawie planu urządzenia lasu (…)”.
Plan urządzenia lasu (dalej: PUL) jest to podstawowy dokument gospodarki leśnej opracowany dla określonego obiektu (nadleśnictwa), zawierający opis i ocenę stanu lasu oraz cele, zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej.
Jednym z głównych zadań urządzania lasu jest inwentaryzacja zasobów przyrodniczych tj. drzewostanów z całym bogactwem wnętrza lasu, począwszy od rozpoznania gleb, siedlisk, opisu terenu i form ochrony przyrody, wszystkich warstw roślinnych w lesie tj. runa, podszytu, podrostu i wyższych pięter drzew, wreszcie pomiaru elementów taksacyjnych gatunków drzew występujących we wszystkich drzewostanach konkretnego nadleśnictwa.
Ww. dokumentację urządzeniową sporządza się na dziesięcioletnie okresy gospodarcze. Opracowanie projektu planu urządzenia lasu zleca i nadzoruje dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych (rdLP). Plan jest zatwierdzany przez ministra właściwego ds. środowiska.
Plan urządzenia lasu dla nadleśnictwa sporządzany jest na podstawie: ustawy o lasach, Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu oraz innych wytycznych zawartych w: Instrukcji Urządzania Lasu z uwzględnieniem zasad dotyczących gospodarki leśnej zawartych w leśnych dokumentach branżowych (Zasady Hodowli Lasu, Instrukcja Ochrony Lasu i inne), a także ustaleń wypracowanych w trakcie sporządzania projektu dokumentacji urządzeniowej.
Częścią planu urządzenia lasu jest program ochrony przyrody (POP) dla nadleśnictwa. Zawiera on kompleksowy opis stanu przyrody, dane o walorach środowiskowych, zadania z zakresu ochrony przyrody oraz analizę (wraz z syntezą) stanu zasobów przyrodniczych na gruntach w zarządzie nadleśnictwa. W programie opisane są również zagrożenia ze strony czynników mogących mieć wpływ na środowisko przyrodnicze. Wszechstronna charakterystyka walorów krajobrazowych i przyrodniczych pozwala na określenie możliwości i kierunków rozwoju turystyki na terenie nadleśnictwa. Stanowi także cenny materiał służący edukacji przyrodniczo- leśnej społeczeństwa.
Obecnie tryb sporządzania projektu planu urządzenia lasu i prowadzenia konsultacji społecznych uwzględnia wymogi ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Projekt planu urządzenia lasu, jak wiele innych dokumentów planistycznych z różnych dziedzin, należy poddać strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.
Dlatego w ramach opracowania projektu PUL sporządzana jest prognoza oddziaływania planu na środowisko, zawierająca analizy oraz oceny stanu środowiska i celów ochrony z punktu widzenia realizacji planu urządzenia lasu, przewidywane oddziaływanie planu na środowisko, działania ograniczające negatywny wpływ oraz propozycje prowadzenia obserwacji skutków realizacji planu urządzenia lasu.
Nieodzownym elementem dokumentacji urządzeniowej są specjalistyczne materiały kartograficzne, dedykowane do każdej z ww. części opisowej planu.
Podstawowe części składowe planu to:
- Opisanie ogólne - Elaborat,
- Program Ochrony Przyrody (POP),
- Opisy taksacyjne lasu,
- Plany zagospodarowania lasu z zakresu hodowli i użytkowania lasu,
- Prognoza oddziaływania planu urządzenia lasu na środowisko,
- Materiały kartograficzne (mapy):
- gospodarcze, skala 1:5000
- gospodarczo-przeglądowe, skala 1:10000
- przeglądowe, tematyczne, skala 1:25000
- sytuacyjne, skala 1:50000.
Razem z planem urządzenia lasu sporządzana jest elektroniczna baza danych (podstawowy element informatycznego systemu operacyjnego w LP) oraz leśna mapa numeryczna (LMN) będąca geoprzestrzennym odzwierciedleniem bazy danych.