„Ochrona cisa pospolitego i jego restytucja na terenie RDLP w Krakowie"

 Do końca 2014 roku małopolscy leśnicy realizować będą projekt pn. „Ochrona cisa pospolitego i jego restytucja na terenie RDLP w Krakowie". Projekt, realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach POIiŚ i współfinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zakłada podjęcie kompleksowych działań obejmujących inwentaryzację istniejących stanowisk cisa, wybór populacji do rozszerzonej reprodukcji materiału sadzeniowego, utworzenie uprawy zachowawczej, poprawę warunków bytowania oraz odtworzenie zasobów cisa w ekosystemach leśnych.

W Polsce funkcjonują 33 rezerwaty ścisłej ochrony cisa pospolitego (Taxus baccata), o łącznej powierzchni 806,5 ha. Na terenie RDLP w Krakowie w Nadleśnictwie Stary Sącz znajduje się utworzony w 1963 r. rezerwat „Cisy w Mogilnie", służący ochronie tego gatunku. Na terenie administrowanym przez krakowską dyrekcję LP (bez względu na formę własności gruntu), występuje ok. 3230 osobników cisa, z czego 19 osobników to pomniki przyrody. Najwięcej cisów występuje w Nadleśnictwach: Gorlice, Stary Sącz, Nawojowa i Krościenko.

Ochrona ścisła i zaniechanie wykonywania jakichkolwiek zabiegów w rezerwatach cisowych prowadzi w wielu przypadkach do stopniowego wypierania cisa przez konkurencyjne gatunki i trudności w procesie naturalnego odnawiania się cisa pospolitego. - Na podstawie wieloletnich obserwacji stwierdzono, że zachowanie zasobów genowych cisa, przy zdaniu się wyłącznie na naturalne procesy przyrodnicze, jest już niemożliwe. Wykazano również w zasięgu występowania cisa rzadkie i chronione gatunki grzybów o różnym statusie zagrożenia, co stanowi dodatkowy aspekt ochrony bioróżnorodności i zachowania puli genowej zespołów z udziałem tego gatunku.

Realizacja projektu ma skutkować wyprodukowaniem generatywnie i wegetatywnie 78 tysięcy sadzonek, pozyskaniem 15 kg nasion cisa pospolitego i 45 tysięcy sztuk zrzezów zielnych, wprowadzeniem 30 tysięcy sadzonek do upraw podokapowych, przeznaczeniem 15 tysięcy sadzonek na plantacje i zadrzewienia oraz zakupieniem przeszło 5 ha gruntów z naturalnymi stanowiskami cisa, które planuje się objąć ochroną rezerwatową.

„Ograniczenie populacji kornika drukarza na terenie górskich Nadleśnictw RDLP w Krakowie"

W dniu 15-12-2009r. podpisana została umowa nr 728/2009/Wn-06/OP-LE-LZ/D o dofinansowanie w formie dotacji przedsięwzięcia pn. „Ograniczenie populacji kornika drukarza na terenie górskich nadleśnictw w RDLP Kraków".

Kwota dotacji wynosi 1 261 217,00 zł, a środki zaangażowane zostaną na przeciwdziałanie i zwalczanie zagrożeń ekosystemów leśnych w terminie od 01-01-2010r do 31-12-2011r.

Tło powstania projektu

Od 2003 roku na terenie RDLP w Krakowie obserwuje się proces zamierania świerka i osłabienia drzewostanów świerkowych w wyniku żerów kornika drukarza (Ips typographus). Zagraża to ekologicznej trwałości nie tylko litych drzewostanów ale także drzewostanów z udziałem świerka. Zachowanie drzewostanów świerkowych jest konieczne do czasu uzyskania pod ich osłoną upraw jodłowo – bukowo - świerkowych odpowiadających składem drzewostanom puszczy karpackiej regla dolnego, w której świerk był gatunkiem domieszkowym.

Wśród wielu czynników składających się na osłabienie drzewostanów

z udziałem świerka na terenie administrowanym przez RDLP w Krakowie należy wymienić:

• wprowadzenie w XIX wieku monokultur świerkowych obcego pochodzenia w miejsce lasów bukowo-jodłowych,
• zubożenie siedlisk oraz zanik mikoryz korzeniowych spowodowany przejściowym wykorzystywaniem powierzchni pod uprawy rolne,
• nasileniem się niekorzystnych czynników klimatycznych przyjmujących charakter katastrof ekologicznych (długotrwałe susze),
• gradacje owadów uszkadzających lub zabijających świerki.

Zadania podejmowane w projekcie

W okresie od 2010 do 2011 r. na trenie Nadleśnictw górskich RDLP w Krakowie (Piwniczna, Nowy Targ, Limanowa, Stary Sącz, Krościenko, Myślenice) realizowany jest projekt, w ramach którego podejmuje się działania kompleksowe związane z ochroną zasobów leśnych, utrzymaniem trwałości i bioróżnorodności ekosystemów leśnych.

Podejmuje się działania, które maja na celu ograniczenie liczebności kornika drukarza. Opisują je następujące efekty rzeczowe projektu:

• Zakup i modernizacja sprzętu do zwalczania gradacji owadzich - pułapki feromonowe - 910 szt.
• Zakup feromonów - 7 410 szt.
• Obsługa i monitoring pułapek feromonowych - 2 470 szt.
• Wyłożenie pułapek klasycznych wraz z korowaniem - 1 980 szt.
• Wyznaczenie drzew trocinowych - 14 840 ha
• Korowanie surowca zasiedlonego - 29 184 m3
• Sporządzenie map ognisk gradacyjnych w drzewostanach świerkowych. - 550 km2

„Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich. Zwiększenie retencji i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie"

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie jest jedną z czterech dyrekcji regionalnych  realizujących projekt zwany w skrócie  „Retencja górska" .

Celem projektu jest spowolnienie odpływu wód z terenów górskich poprzez zwiększenie możliwości retencyjnych zlewni. Pozwoli to na zminimalizowanie negatywnych skutków zjawisk naturalnych w postaci: powodzi, niszczącego działania wód wezbraniowych oraz suszy na górskich obszarach leśnych. W ramach projektu zaplanowano działania zwiększające możliwości retencyjne obszarów górskich (m.in. budowę zbiorników, renaturyzację potoków i obszarów podmokłych), chroniące stoki przed szybkim spływem powierzchniowym oraz gwarantujące utrzymanie właściwego stanu technicznego istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej. RDLP  w  Krakowie  w ramach projektu planuje realizację 869 obiektów  w tym ok. 107 zbiorników  na terenie 12 nadleśnictw. Całkowita wartość projektu realizowana przez RDLP w Krakowie wynosi ok. 23 mln PLN.   

„Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach nizinnych. Zwiększenie retencji i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie"

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie w latach 2009-2014 realizuje  projekt zwany w skrócie „Retencja nizinna".  Celem projektu jest likwidacja w lasach nizinnych skutków pogorszenia naturalnych stosunków wodnych, które spowodowały lub powodują zmiany w reżimie hydrologicznym całej zlewni. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez podjęcie działań zwiększających potencjalne zdolności retencyjne lasów. W ramach projektu podejmowane będą działania z  zakresu  denaturacji obszarów wodno-błotnych, odbudowy  systemów nawadniających oraz przebudowę systemów melioracji odwadniających. RDLP  w Krakowie  w ramach projektu planuje realizację 31 obiektów  pozwalających na zretencjonownie  215,5 tys. m³ wody na terenie 4 nadleśnictw.  Całkowita wartość projektu realizowana przez jednostki RDLP w Krakowie wynosi 1,12 mln PLN.